قورباغه لسونا

Amphibia → Anura → Ranidae → Pelophylax → Pelophylax lessonae

Rana vërde picina

قورباغه لسونا ( Pelophylax lessonae ) یکی از ظریف‌ترین اعضای گروه قورباغه‌های سبز است که به‌راحتی با اندازه متوسط تا کوچک و رنگ پشتی درخشانش که از سبز زنده تا سبز-قهوه‌ای متغیر است و تقریباً همیشه با لکه‌های تیره کوچک تزئین شده، قابل شناسایی است.

نرها دارای کیسه‌های صوتی خارجی سفیدرنگ و مشخصی هستند که در فصل جفت‌گیری به‌وضوح دیده می‌شوند.

ماده‌ها کمی بزرگ‌تر می‌شوند (تا ۷ سانتی‌متر)، در حالی که نرها به ندرت از ۶.۵ سانتی‌متر فراتر می‌روند.

دودیسی جنسی همچنین در پدهای عروسی خاکستری تیره روی انگشت شست نرها و استحکام بیشتر اندام‌های جلویی آن‌ها دیده می‌شود که نشانه‌های معمول آمادگی برای جفت‌گیری است.

در زمان تولد، بچه‌قورباغه‌ها حدود ۶ تا ۷ میلی‌متر طول دارند، رنگ قهوه‌ای با لکه‌های طلایی کمرنگ دارند و رشد آن‌ها در شرایط مساعد طی حدود سه ماه کامل می‌شود.

در غرب لیگوریا، قورباغه لسونا به‌صورت پراکنده یافت می‌شود و عمدتاً در تالاب‌های باقی‌مانده مناطق پست و دامنه کوه‌ها، از سطح دریا تا حدود ۵۰۰ متر ارتفاع، پناه می‌گیرد.

این گونه در مناطق کوهستانی داخلی غایب است و اغلب جمعیت‌های منزوی دارد که به تغییرات محیطی بسیار حساس‌اند.

در غرب لیگوریا، حضور این گونه شاخص مهمی برای کیفیت زیست‌محیطی سامانه‌های آبی و دره‌های ساحلی است، جایی که با وجود از دست رفتن مداوم زیستگاه‌های مناسب، همچنان به بقای خود ادامه می‌دهد.

این گونه محیط‌های آبی غنی از پوشش گیاهی غوطه‌ور و حاشیه‌ای را ترجیح می‌دهد: برکه‌های دائمی، کانال‌های کم‌جریان، آبگیرها، دریاچه‌های کوچک و تالاب‌های آب شیرین ساحلی از زیستگاه‌های مطلوب آن هستند.

اغلب در مناطق باتلاقی که امروزه نادر شده‌اند دیده می‌شود، جایی که نیزارهای انبوه و پوشش گیاهی متراکم به تولیدمثل و بقای بچه‌قورباغه‌ها کمک می‌کند.

انتخاب زیستگاه توسط این گونه نشان‌دهنده حساسیت بالای آن به تغییرات رژیم آبی و کیفیت آب است.

قورباغه لسونا هم در روز و هم در شب فعال است و اوج فعالیت آن در ساعات گرگ‌ومیش است، زمانی که نرهای بالغ صداهای خاصی تولید می‌کنند که از فواصل قابل توجهی شنیده می‌شود.

دوره خواب زمستانی معمولاً از نوامبر تا فوریه یا مارس ادامه دارد و بسته به ارتفاع و اقلیم محلی متفاوت است: در این مدت، جانوران در گل یا میان پوشش گیاهی نزدیک منابع آبی پناه می‌گیرند.

تولیدمثل بین آوریل و ژوئن انجام می‌شود؛ پس از جفت‌گیری، ماده‌ها بین ۸۰۰ تا ۲۰۰۰ تخم را در توده‌های ژلاتینی می‌گذارند که به گیاهان غوطه‌ور چسبیده و اکسیژن‌رسانی و محافظت از جنین‌ها را تضمین می‌کند.

قورباغه لسونا گونه‌ای فرصت‌طلب است که عمدتاً از حشرات آبی و خشکی‌زی تغذیه می‌کند و رژیم غذایی خود را با سخت‌پوستان کوچک، نرم‌تنان و به‌ندرت مهره‌داران کوچک تکمیل می‌کند.

بچه‌قورباغه‌ها گیاه‌خوار و ریزخوار هستند و جلبک‌ها، بقایای گیاهی و بی‌مهرگان ریز موجود در میان گیاهان غوطه‌ور را ترجیح می‌دهند.

این انعطاف‌پذیری غذایی به گونه اجازه می‌دهد حتی در دوره‌های کمبود غذا زنده بماند و با ریززیستگاه‌های مختلف سازگار شود.

مهم‌ترین تهدیدها برای قورباغه لسونا در لیگوریا، تخریب، تکه‌تکه شدن و کاهش کیفیت زیستگاه‌های آبی، آلودگی شیمیایی آب (آفت‌کش‌ها و رواناب کشاورزی)، ورود ماهیان شکارگر و رقابت با سایر گونه‌های قورباغه سبز است.

تغییرات در رژیم‌های آبی و گسترش بیماری‌های نوظهور (بیماری‌های قارچی) نیز بقای جمعیت‌های باقی‌مانده را به‌شدت به خطر می‌اندازد.

قورباغه لسونا به دلیل شرکت در یک سامانه پیچیده دورگه‌زایی طبیعی با سایر قورباغه‌های سبز (مانند Pelophylax kl. esculentus ) بسیار جالب توجه است؛ پدیده‌ای که تاریخچه فرگشتی و پویایی جمعیت آن را منحصربه‌فرد می‌کند.

صدای نرها واضح و متمایز است و به‌عنوان سیگنال شناسایی گونه‌ای مؤثر عمل می‌کند.

این گونه وفاداری زیادی به محل‌های سنتی تولیدمثل نشان می‌دهد و نسبت به سایر گونه‌های نزدیک، وابستگی بیشتری به محیط‌های آبی دارد.

در غرب لیگوریا، این گونه به‌طور مداوم پایش می‌شود تا یکپارچگی جمعیت و روابط بوم‌شناختی آن با سایر قورباغه‌های سبز ارزیابی شود.

حفاظت از آن کاملاً به حفاظت و احیای تالاب‌های باقی‌مانده و تأمین آب پاک وابسته است؛ اقدامات مدیریتی فعال اکنون با توجه به کاهش تدریجی جمعیت طی دهه‌های اخیر و تغییرات عمیق محیطی، ضروری هستند.