Dermochelys coriacea
Reptilia → Testudines → Cryptodira → Dermochelyidae → Dermochelys coriacea
Tartüga de cöio
Rùa lưng da là loài bò sát biển lớn nhất còn tồn tại và nổi bật nhờ hình thái độc đáo của mình. Mai của chúng, dài tới 2–2,5 m, không có các tấm sừng điển hình mà thay vào đó được cấu tạo từ các xương nhỏ nằm trong một lớp da dày, có màu xanh đen đậm, thường có các sọc dọc sáng màu rõ rệt.
Cá thể trưởng thành có thể đạt trọng lượng rất lớn: từ 300 đến 900 kg, với những cá thể đặc biệt có thể vượt quá 1.000 kg. Dị hình giới tính thể hiện rõ nhất ở kích thước cơ thể (con cái thường lớn hơn) và ở đuôi, nơi con đực có đuôi dài và chắc khỏe hơn. Một đặc điểm nhận biết khác là vết hồng nổi bật hơn trên đầu con đực trưởng thành trong mùa sinh sản.
Rùa con, dài khoảng 6–7 cm, có màu đen với các chấm trắng đặc trưng dọc theo các gờ lưng.
Loài này nổi bật bởi ngoại hình ấn tượng và khả năng thích nghi tuyệt vời với những chuyến di cư đại dương dài.
Tại biển Liguria, rùa lưng da được coi là loài xuất hiện không thường xuyên nhưng đều đặn, với các lần quan sát chủ yếu từ tháng 6 đến tháng 11. Ở phía tây Liguria, loài này chủ yếu xuất hiện ở vùng biển khơi, hiếm khi gần bờ, và các báo cáo thường tập trung giữa Capo Mele và Ventimiglia. Tại đây, động lực dòng chảy đặc biệt tạo điều kiện tập trung con mồi ưa thích của chúng, đặc biệt là các loài sứa lớn. Tất cả các cá thể được ghi nhận ở lưu vực Liguria đều đến từ Đại Tây Dương, đi qua eo biển Gibraltar.
Dermochelys coriacea ưa thích môi trường biển khơi sâu và thường di chuyển đến các vùng hội tụ của dòng chảy, nơi tập trung nhiều sứa. Ở biển Liguria, chúng hoạt động mạnh nhất tại các khu vực có mật độ sinh vật dạng thạch cao, trong khi sự xuất hiện gần bờ chỉ là ngẫu nhiên, khác với các loài rùa biển khác.
Là loài sống chủ yếu ở biển khơi, rùa lưng da có khả năng lặn phi thường, đạt độ sâu tới 1.000 m. Sự xuất hiện của chúng ở phía tây Địa Trung Hải chủ yếu từ tháng 6 đến tháng 11, thời điểm chúng theo các đàn sứa di cư lớn.
Chúng không làm tổ ở Địa Trung Hải: các cá thể ăn ở vùng biển này đều đến từ Đại Tây Dương, sử dụng eo biển Gibraltar cho hành trình di cư. Dermochelys coriacea cũng là một trong số rất ít loài bò sát có khả năng duy trì nhiệt độ cơ thể cao hơn môi trường xung quanh nhờ các thích nghi sinh lý và hành vi phức tạp.
Loài này có chế độ ăn rất chuyên biệt, gần như chỉ ăn các sinh vật dạng thạch phù du. Cụ thể:
Ở phía tây Liguria, nơi mật độ sứa có thể rất cao, rùa lưng da đóng vai trò quan trọng như một loài săn mồi giúp cân bằng hệ sinh thái biển khơi.
Tại biển Liguria, rùa lưng da bị đe dọa nghiêm trọng bởi nhiều yếu tố do con người gây ra:
Những mối đe dọa này, cộng với biến đổi khí hậu đang diễn ra, khiến công tác giám sát và các trung tâm cứu hộ trở nên vô cùng quan trọng, đặc biệt ở phía tây Liguria.
Dermochelys coriacea là loài duy nhất còn sống của họ Dermochelyidae và có những thích nghi sinh lý đặc biệt:
