Chelonia mydas
Reptilia → Testudines → Cryptodira → Cheloniidae → Chelonia mydas
Tartüga vërde
Chelonia mydas , beter bekend als de groene zeeschildpad, onderscheidt zich door zijn ovale, stevige en licht afgeplatte rugschild, met een kleur die varieert van bruin tot olijfgroen. Vaak zijn er lichtere strepen of vlekken aanwezig, waardoor elk individu uniek is. De naam "groen" verwijst niet naar het schild, maar naar de groenachtige kleur van het onderliggende lichaamsvet, die het resultaat is van het bijzondere plantaardige dieet van volwassen dieren.
Volwassen exemplaren bereiken indrukwekkende afmetingen: het schild kan een lengte hebben van 80 tot 120 cm, terwijl het gewicht doorgaans tussen de 100 en 200 kg ligt. Bij de geboorte meten jonge dieren ongeveer 5 cm en hebben ze een donkere rugzijde en een lichte buikzijde, een aanpassing die nuttig is voor camouflage in de eerste levensjaren.
Er is sprake van duidelijk seksueel dimorfisme: volwassen mannetjes zijn te herkennen aan hun langere en dikkere staart en goed ontwikkelde voorste klauwen—kenmerken die bij vrouwtjes afwezig of minder uitgesproken zijn, terwijl vrouwtjes over het algemeen iets groter zijn.
In de Ligurische Zee wordt de groene zeeschildpad beschouwd als een zeldzame en lokaal voorkomende soort. Waarnemingen, vrijwel uitsluitend gedocumenteerd in West-Ligurië, betreffen vooral jonge of subadulte dieren in de pelagische fase, die af en toe worden gezien tussen juni en oktober, wanneer het oppervlaktewater hogere temperaturen bereikt. De soort plant zich niet voort in onze wateren: de waargenomen individuen zijn waarschijnlijk afkomstig uit populaties in het oostelijke Middellandse Zeegebied, waar slechts enkele nestplaatsen zijn.
Chelonia mydas komt vooral voor in kustgebieden die rijk zijn aan zeeplanten, zoals velden van Posidonia oceanica, die essentiële leefomgevingen vormen voor het overleven en groeien van volwassen herbivoren. Er zijn ook waarnemingen nabij rotsachtige zeebodems en gebieden met veel algen, terwijl jonge dieren vaker in open pelagische wateren worden aangetroffen. Deze soort begeeft zich slechts zelden in diepere wateren.
In de Ligurische Zee is de aanwezigheid van de groene zeeschildpad sterk verbonden aan de zomer- en herfstperiode. In tegenstelling tot andere zeeschildpadden zijn volwassen Chelonia mydas strikt herbivoor en tonen ze een opmerkelijke trouw aan geselecteerde voedselgebieden, waar ze lange periodes doorbrengen in Posidonia-velden om aan hun voedingsbehoeften te voldoen.
Er zijn geen bekende nestplaatsen langs de westelijke Italiaanse kust: meldingen betreffen uitsluitend migrerende of opgroeiende individuen.
Het dieet van de groene zeeschildpad verandert met de leeftijd:
In West-Ligurië voedt Chelonia mydas zich vooral in Posidonia-velden, ecosystemen met een grote ecologische waarde die helaas steeds meer worden bedreigd door milieudegradatie.
Het voortbestaan van de groene zeeschildpad in de Ligurische wateren wordt bedreigd door verschillende door de mens veroorzaakte factoren:
Bescherming van deze soort omvat ook het monitoren van populaties en het verminderen van de belangrijkste bedreigingen.
Chelonia mydas is de enige zeeschildpadsoort die op volwassen leeftijd overwegend herbivoor is, een kenmerk dat haar onderscheidt van alle andere sympatrische soorten. Ze kan tot 4–5 uur onder water blijven, vooral tijdens rust op de zeebodem. Ze vertoont een sterke trouw aan voedselgebieden en keert jarenlang terug naar dezelfde foerageerplekken. De gangbare naam "groene zeeschildpad" verwijst opvallend genoeg naar de groene kleur van het onderhuidse vet, niet naar het schild.
In West-Ligurië worden waarnemingen van Chelonia mydas voortdurend gemonitord dankzij specifieke beschermingsprojecten en de inzet van het Aquarium van Genua, dat de redding en revalidatie van verzwakte dieren coördineert en essentieel wetenschappelijk onderzoek uitvoert.
